19 tips voor lever en galblaas | TCM

Versterk je lever en gal via voeding, beweging en goede gewoontes. Volgens de Traditionele Chinese geneeskunde (TCM) kan leverstagnatie leiden tot oogproblemen (wazig zicht, rode, droge of jeukende ogen), gespannen pezen, broze nagels, problemen aan heupen en onderrug, PMS (spanning in de borsten voorafgaand aan de menstruatie, hoofdpijn aan één kant), irritatie en woede, besluiteloosheid, niet kunnen loslaten, het gevoel dat je leven vastgelopen is.

Via de principes van de Traditionele Chinese geneeskunde kan je een disbalans in je lichaam (zoals leverstagnatie) in een vroeg stadium aanpakken om te voorkomen dat je ernstige gezondheidsklachten (leverproblemen, galstenen) ontwikkelt.

Leverstagnatie

Volgens TCM zijn de lever en de levermeridiaan belangrijk voor de doorstroming van Qi (levensenergie) en het bloed. Stress, ergernis, onderdrukte emoties en ongezonde voeding kunnen leiden tot een blokkering van die energie. Dat heet ‘leverstagnatie’. De ongezonde voeding omvat vooral alcohol en vette voeding. Het goede nieuws is dat je meer kan doen dan alleen maar je favoriete snacks schrappen.

Voeding die lever en galblaas versterkt

Voeding die van nature een zure smaak heeft, houdt lever en galblaas gezond. Maar overdrijf er niet mee. Gebruik regelmatig een beetje. Hieronder vind je een overzicht van fruit, groenten en kruiden die heilzaam zijn voor de lever. En de voeding die je moet vermijden.

  • Vermijd alcohol. Onttrek je aan sociale druk om alcohol te drinken met een luchtig grapje. Bijvoorbeeld: “ik drink niet, ik reserveer mijn lever voor chocolade” (of frietjes, chips, …). Of “ik ben al aan het oefenen voor tournée minérale”.
  • Gebruik kudzu als je moeite hebt om alcohol te laten. Een supplement van kudzu zou de drang naar alcohol en ontwenningsverschijnselen bij alcoholverslaving verlagen. Meer info lees je hier. Daarnaast is het ook een superfood dat het slijmvlies van maag en darmen herstelt.
  • Vermijd vette voeding. Vooral de combinatie van zout en vet (frietjes, chips, …) en zoet en vet (roomijs, slagroomtaart, donuts, …) laat je best links liggen.
  • Eet kiwi, ananas, blauwe bes, kersen of pruimen. Of umeboshi, een Japans superfood dat niet alleen goed is tegen brandend maagzuur, maar ook heilzaam is voor de lever.
  • Eet zure appels (bv. Granny Smith) vers of in appelmoes, appelsap of bij rode kool
  • Gebruik regelmatig citroensap. Je kan water met een beetje citroensap drinken of bij het koken een vleugje citroensap toevoegen.
  • Eet peterselie, spruitjes en andere groene groenten (boerenkool, broccoli, Chinese kool, paksoi, sla, waterkers). De groene kleur wijst erop dat de groente een zure component heeft. Spruitjes zijn het meest zuur en dus het best.
  • Eet papaja en papajazaad. De vrucht is goed voor de lever en het zaad is nog veel krachtiger. Je kan het drogen en mengen met honing. Gebruik maximaal een eetlepel zaden per dag.
  • Eet lever. Volgens TCM is orgaanvlees goed voor je eigen overeenkomstige organen. Varkenslever of kippenlever is dus goed voor jouw lever. Vooral wanneer leverstagnatie gepaard gaat met bloeddeficiëntie. Een symptoom daarvan zijn broze nagels. Lever is erg rijk aan ijzer.

Kruiden om de lever te ontgiften

  • Maïsbaard of maïshaar ondersteunt de nieren, de lever en helpt galstenen te voorkomen. Verkrijgbaar als thee. Niet op eigen initiatief gebruiken als je aandoeningen aan hart of nieren hebt.
  • Paardenbloem helpt om vetten te verteren, is ontstekingsremmend en helpt de vorming van galstenen te voorkomen. Paardenbloemwortel is krachtiger dan paardenbloemblad, maar beide zijn een goede keuze. Verkrijgbaar als thee of als supplement.
  • Artisjok helpt om nieuwe levercellen aan te maken en heeft een ontgiftende werking. Artisjokextract helpt ook een verstoorde lever-galbalans te herstellen. Je kan artisjokharten eten, maar je kan ook een infusie maken van de bladeren. Vermijd artisjokharten die bewaard zijn in olie, want die zijn te vet. Ook verkrijgbaar als supplement of als thee.
  • Mariadistel is een krachtig kruid dat gebruikt wordt bij leverschade door alcohol of medicijnen, bij leververvetting en leverontsteking. Mariadistel stimuleert ook de werking van de galblaas.
  • Chlorella en spirulina zijn algen met een gelijkaardige werking. Ze hebben sterk ontgiftende eigenschappen en verwijderen onder andere zware metalen uit het lichaam.
  • Monnikspeper is doeltreffend bij premenstrueel syndroom (PMS) met bv. hoofdpijn, spanning in de borsten en prikkelbaarheid. Monnikspeper helpt de hormoonbalans te herstellen.

Oefeningen voor lever en galblaas

  • Door rekoefeningen en massage kan je de doorstroming van energie door je meridianen versterken. En zo verbetert de werking van je organen. Het klinkt eenvoudig, en dat is het ook. Probeer elke dag 10 minuten oefeningen te doen. Op YouTube zijn er handige video’s met oefeningen voor de levermeridiaan en oefeningen voor de galblaasmeridiaan.
  • Je kan ook yoga voor de lever doen, bv. deze yogasessie van Yoga with Adriene.
  • Probeer acupressuur. Er is een erg doeltreffend acupressuurpunt op je voet. Je vindt het met deze video (vanaf minuut 1.14). Masseer dit punt op je beide voeten. Doet het pijn als je drukt? Dan zit je goed.

Lever en emoties

Volgens de Traditionele Chinese geneeskunde zijn lichaam en geest nauw met elkaar verbonden. Dat stress een impact heeft op je lichaam, weten we allemaal. Maar het werkt ook omgekeerd. Door je organen te versterken, kan je je emoties beter reguleren. De negatieve emotie die gekoppeld is aan lever en galblaas, is woede. Die uit zich bij verschillende personen op verschillende manieren. Dit zijn de belangrijkste:

  • Bij personen met te veel yang (hitte), leiden problemen met de lever vaak tot zichtbare ergernis en woede. Voor dit lichaamstype is het belangrijk om scherpe kruiden (gember, chili, knoflook), sterke alcohol en gefrituurde voeding te vermijden. Eet ook niet te veel vlees. In plaats daarvan kies je voor verkoelend, zuur fruit (citroen, kiwi, ananas, zure appel, blauwe bes).
  • Veel personen met een combinatie van leverstagnatie en Qi-stagnatie (de levensenergie stroomt onvoldoende) ervaren voortdurend innerlijke stress. Vaak ervaren ze onderdrukte ergernis, besluiteloosheid, onzekerheid in de omgang met anderen, niet kunnen loslaten of het gevoel dat je niet vooruit raakt in het leven. Probeer de volgende tips:
    • Bouw Qi op met neutrale, zoete voeding, bv. pompoen, zoete aardappel, wortel, rundvlees. Het gaat dus om voeding die niet sterk verwarmend of verkoelend is en tot het element ‘aarde’ behoort. Je vindt een overzicht in deze voedingstabel.
    • Stimuleer je Qi en je levermeridiaan via matige lichaamsbeweging, bv. wandelen, fietsen, zwemmen en/of de oefeningen uit het vorige punt.
    • Probeer afstand te nemen via mindfulness of meditatie.

Vraag hulp

  • Raadpleeg een TCM-therapeut, acupuncturist of voetreflexoloog.

Boekentips

  • Leer geneeskrachtig koken om meer energie te halen uit je voeding. Ontdek wat jouw lichaamstype is en in welke toestand jouw lever zich bevindt. De lever staat centraal omdat hij de voedingsstoffen verwerkt. Dit boek is gebaseerd op principes uit de ayurveda en de Traditionele Chinese geneeskunde.
  • In dit boek verduidelijkt Barbara Temelie de principes van de Chinese vijf-elemententheorie. Voor elk orgaan legt ze uit wat de impact van een onevenwicht is op je lichaam en je geest. Ze legt ook uit hoe je je lichaam weer in balans kan brengen via voeding.