Versterk je lever en galblaas | TCM-tips

Ontgift je lever met kruiden en herstel je leverenergie via voeding, beweging, acupressuur en goede gewoontes. Volgens de Traditionele Chinese geneeskunde (TCM) kan leverstagnatie leiden tot oogproblemen (wazig zicht, rode, droge of jeukende ogen), gespannen pezen, broze nagels, problemen aan heupen en onderrug, PMS (spanning in de borsten voorafgaand aan de menstruatie, hoofdpijn aan één kant), verkramping van de tussenribspieren, concentratiestoornissen, irritatie en woede, besluiteloosheid, voortdurende innerlijke stress, niet kunnen loslaten, het gevoel dat je leven vastgelopen is.

Via de principes van de Traditionele Chinese geneeskunde kan je een disbalans in je lichaam (die tot zogenaamd ‘vage klachten’ leidt) in een vroeg stadium aanpakken om te voorkomen dat je ernstige gezondheidsklachten (leverproblemen, galstenen) ontwikkelt.

Wat is leverstagnatie?

Volgens de Traditionele Chinese geneeskunde zijn de lever en de levermeridiaan belangrijk voor de doorstroming van Qi (levensenergie). Stress, ergernis, onderdrukte emoties en ongezonde voeding kunnen leiden tot een blokkering van de levensenergie. Dat heet ‘lever-Qi-stagnatie’ of kortweg ‘leverstagnatie’. Bij veel vrouwen leidt dat tot premenstruele klachten (PMS). Want de lever zet elke maand opnieuw de menstruatie in gang.

Voeding die lever en galblaas versterkt

Voeding die van nature een zure smaak heeft, houdt lever en galblaas gezond. Maar overdrijf er niet mee. Gebruik regelmatig een beetje. Hieronder vind je een overzicht van fruit, groenten en kruiden die heilzaam zijn voor de lever. En de voeding die je moet vermijden.

Vermijd alcohol. Onttrek je aan sociale druk om alcohol te drinken met een luchtig grapje. Bijvoorbeeld: “ik drink niet, ik reserveer mijn lever voor chocolade” (of frietjes, chips, …). Of “ik ben al aan het oefenen voor tournée minérale”.
Vermijd vette, pikante en gefrituurde voeding. Vooral de combinatie van zout en vet (frietjes, chips, …) en zoet en vet (roomijs, slagroomtaart, donuts, …) laat je best links liggen.
Eet kiwi, ananas, blauwe bes, kersen of pruimen. Of umeboshi, een Japans superfood dat niet alleen goed is tegen brandend maagzuur, maar ook heilzaam is voor de lever.
Eet zure appels (bv. Granny Smith) vers of in appelmoes, appelsap of bij rode kool
Gebruik regelmatig citroensap. Je kan water met een beetje citroensap drinken of bij het koken een vleugje citroensap toevoegen.
Eet spruitjes, boerenkool, kiemgroenten, peterselie, rucola, waterkers en andere groene groenten (groene selder, broccoli, Chinese kool, selder, prei, paksoi, sla). De groene kleur wijst erop dat de groente een zure component heeft. Spruitjes zijn erg zuur en dus uitstekend voor je lever.
Eet papaja en papajazaad. De vrucht is goed voor de lever en het zaad is nog veel krachtiger. Je kan het drogen en mengen met honing. Gebruik maximaal een eetlepel zaden per dag.
Eet lever. Volgens TCM is orgaanvlees goed voor je eigen overeenkomstige organen. Varkenslever of kippenlever is dus goed voor jouw lever. Vooral wanneer leverstagnatie gepaard gaat met bloeddeficiëntie. Een symptoom daarvan zijn broze nagels. Lever is erg rijk aan ijzer.
Eet verder zo veel mogelijk neutrale, zoete voeding. Bij lever-Qi-stagnatie heb je die nodig om weer levensenergie op te bouwen. Kies dus voeding die niet sterk verwarmend of verkoelend is en tot het element ‘aarde’ behoort, bv. pompoen, zoete aardappel, wortel, pastinaak, rundvlees. Ook stoofpotjes zijn erg goed. Meer info in mijn voedingstabel.

Kruiden om de lever te ontgiften

Zweeds kruidenbitter volgens het recept van Maria Treben is een bitter kruidenmengsel op alcohol (bestaat ook zonder alcohol). Het stimuleert de galproductie en verbetert de doorbloeding van de spijsverteringsorganen. Het is een middel om de lever te ontgiften, maar bestrijdt ook brandend maagzuur, constipatie, winderigheid, sugar cravings en hooikoorts. Neem ’s morgens en ’s avonds 1 tl opgelost in een half glas lauw water.

Mariadistel is een krachtig kruid dat gebruikt wordt bij leverschade door alcohol of medicijnen, bij leververvetting en leverontsteking. Mariadistel stimuleert ook de werking van de galblaas. Let op: beïnvloedt de werking van antibiotica en medicatie voor diabetes en hart- en vaatziekten.
Bijvoet bestrijdt menstruatieklachten en onvruchtbaarheid door een koude baarmoeder. Het stimuleert de bloed- (en Qi-)circulatie. Dit veelzijdige kruid is niet alleen goed voor de lever, maar ook voor de milt en de nieren.
Maïsbaard of maïshaar ondersteunt de nieren, de lever en helpt galstenen te voorkomen. Verkrijgbaar als thee. Niet op eigen initiatief gebruiken als je aandoeningen aan hart of nieren hebt.
Paardenbloem helpt om vetten te verteren, is ontstekingsremmend en helpt de vorming van galstenen te voorkomen. Paardenbloemwortel is krachtiger dan paardenbloemblad, maar beide zijn een goede keuze. Verkrijgbaar als thee of als supplement.
Artisjok helpt om nieuwe levercellen aan te maken en heeft een ontgiftende werking. Artisjokextract helpt ook een verstoorde lever-galbalans te herstellen. Je kan artisjokharten eten, maar je kan ook een infusie maken van de bladeren. Vermijd artisjokharten die bewaard zijn in olie, want die zijn te vet. Ook verkrijgbaar als supplement of als thee.
Chlorella en spirulina zijn twee verschillende algen met een gelijkaardige werking. Ze hebben sterk ontgiftende eigenschappen en verwijderen onder andere zware metalen uit het lichaam.
Monnikspeper is doeltreffend bij premenstrueel syndroom (PMS) met bv. hoofdpijn, spanning in de borsten en prikkelbaarheid. Monnikspeper helpt de hormoonbalans te herstellen.
Appelazijn helpt de lever te ontgiften. Bovendien helpt appelazijn je lichaam te ontzuren, het verlaagt het cholesterolniveau, verbetert de bloedsuikerspiegel en is goed voor de darmflora. Drink dagelijks maximaal 2 el appelazijn opgelost in ca. 200 ml water. Nooit onverdund innemen!
Let op met Kurkuma: het is een krachtig antioxidant en helpt de lever te ontgiften. Maar er zijn ook aanwijzingen dat supplementen met kurkuma bijwerkingen kunnen veroorzaken, waaronder leverschade. Je mag ze ook niet gebruiken als je antistollingsmedicatie neemt. Bovendien is kurkuma erg verwarmend, wat tot te veel yang in je lichaam kan leiden (symptomen: vapeurs, rode wangen, puisten, aften). Daarom raad ik je aan om kurkuma te gebruiken bij het koken, of af en toe thee met kurkuma te drinken, maar geen kurkumasupplement te gebruiken.

Oefeningen voor lever en galblaas

Bewegen, bewegen en nog eens bewegen. Wanneer je leverenergie stagneert, krijg je ze het best weer in gang door te bewegen. Wandelen, fietsen, zwemmen, … alles is goed.
Door rekoefeningen en massage kan je de doorstroming van energie door je meridianen versterken. En zo verbetert de werking van je organen. Het klinkt eenvoudig, en dat is het ook. Probeer elke dag 10 minuten oefeningen te doen. Op YouTube zijn er handige video’s met oefeningen voor de levermeridiaan en oefeningen voor de galblaasmeridiaan.
Je kan ook yoga voor de lever doen, bv. deze yogasessie van Yoga with Adriene.
Doe brain tapping als je last hebt van hoofdpijn, migraine of concentratiestoornissen. Door op je hoofd te tikken met je vingers kan je de gestagneerde energie weer laten stromen.

Acupressuur en voetreflexologie voor de lever

Via acupressuur kan je de werking van je lever en je Qi-doorstroming verbeteren. De punten dikke darm 4, lever 3, galblaas 34, milt 6 zijn hiervoor een zeer doeltreffende combinatie. Je kan deze punten zelf vinden met mijn eenvoudige video’s op YouTube. Daarin leg ik ook uit wat de heilzame effecten van deze verschillende punten zijn.

Let op: dikke darm 4 en milt 6 zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen, want ze kunnen contracties veroorzaken.

Gebruik voetreflexologie om de goede werking van je lever en galblaas te stimuleren. Volg de uitleg in deze video.

Lever en emoties

Volgens de Traditionele Chinese geneeskunde zijn lichaam en geest nauw met elkaar verbonden. Dat stress een impact heeft op je lichaam, weten we allemaal. Maar het werkt ook omgekeerd. Door je organen te versterken, kan je je emoties beter reguleren. De negatieve emotie die gekoppeld is aan lever en galblaas, is woede. Die uit zich bij verschillende personen op verschillende manieren:

Bij personen met te veel yang (hitte), leiden problemen met de lever vaak tot zichtbare ergernis en woede. Voor dit lichaamstype is het belangrijk om scherpe kruiden (gember, chili, knoflook), alcohol en gefrituurde voeding te vermijden. Eet ook niet te veel vlees. In plaats daarvan kies je voor verkoelend, zuur fruit (citroen, kiwi, ananas, zure appel, blauwe bes).
Veel personen met lever-Qi-stagnatie kampen met voortdurende innerlijke stress. Vaak ervaren ze onderdrukte ergernis, besluiteloosheid, onzekerheid in de omgang met anderen, niet kunnen loslaten of het gevoel dat je niet vooruit raakt in het leven.

Vraag hulp

Raadpleeg een TCM-therapeut, acupuncturist, voetreflexoloog of stresscoach.

Boekentips

Leer geneeskrachtig koken om meer energie te halen uit je voeding. Ontdek wat jouw lichaamstype is en in welke toestand jouw lever zich bevindt. De lever staat centraal omdat hij de voedingsstoffen verwerkt. Dit boek is gebaseerd op principes uit de ayurveda en de Traditionele Chinese geneeskunde.

In dit boek verduidelijkt Barbara Temelie de principes van de Chinese vijf-elemententheorie. Voor elk orgaan legt ze uit wat de impact van een onevenwicht is op je lichaam en je geest. Ze legt ook uit hoe je je lichaam weer in balans kan brengen via voeding.